Warmte recupereren uit rioolwater

Warmteverlies in uw gebouw: het is iets wat iedereen, ook ondernemingen, best zoveel mogelijk proberen te vermijden. De voorbije jaren is hard gewerkt om dit zoveel mogelijk te beperken, onder meer via de gebouwschil en ventilatie met warmterecuperatie. Een logische volgende stap is het herwinnen van energie uit ons afvalwater.

Warmterecuperatie uit rioolwater is mogelijk, maar het proces staat in ons land nog in zijn kinderschoenen. Daarom doen we er goed aan te kijken naar de ontwikkelingen over de grenzen heen.

Wendy Francken, directeur VLARIO (Vlaams rioleringsplatform): “Met het project INNERS (INNovative Energy Recovery Strategies) hebben elf Europese partners uit zes landen, waaronder VLARIO en Aquafin, de voorbije jaren samengewerkt om via proefprojecten die het volledige waternet – van waterproductie tot waterzuivering – in beschouwing nemen, het idee vorm te geven en voor te bereiden op concrete toepassingen.”

Pijlers

Uit gemeentelijke riolering valt veel winst te behalen. INNERS rust op vijf pijlers, waaronder onderzoek naar de meest efficiënte manier voor het terugwinnen en hergebruiken van energie binnen de stedelijke waterkringloop, het optimaliseren en demonstreren van het gebruik van thermische energie uit afvalwater en het identificeren en adresseren van juridische en organisatorische barrières voor implementatie van innovatieve technieken.

Terugverdientijd

Rioolwarmte op gebouwniveau terugwinnen, loont als er minstens 50 wooneenheden zijn. Via warmterecuperatie is energie beschikbaar voor de productie van sanitair warm water. Gebouwen die aan warmtewinning doen, halen de kosten van de installatie er binnen 4 à 5 jaar uit. Bovendien zal het afvalwater in het gebouw minder snel afkoelen dan in de riool. Zo ontstaat er meer energie per kubieke meter en een hogere COP (performantiecoëfficiënt). Het tegenstroomprincipe is ook perfect toepasbaar voor zwembadverwarming.

Diverse mogelijkheden

Warmte kan uit afvalwater worden gerecupereerd op drie niveaus. Vooreerst in het gebouw zelf: hier wordt de grootste winst behaald, bijvoorbeeld door warmterecuperatie uit het douchewater of bij de afloop van de vaatwasmachine. De tweede plaats is de nabije riool. De temperatuur van geloosd water bedraagt gemiddeld 15 °C: ruim voldoende voor een mooi rendement, maar hier dreigt het gevaar op slibvorming. Tenslotte is er de warmterecuperatie bij de waterzuivering: daar is geen slibvorming, maar de watertemperatuur is een stuk lager.

Bij warmteterugwinning uit rioolwater spelen nog een aantal zaken die de nodige aandacht verdienen. “Denk maar aan vervuilingsproblemen,” zegt Wendy Francken. “Een biofilm – een laag micro-organismen omgeven door zelfgeproduceerd slijm die zich vasthecht aan een oppervlak – op vervuild water kan de warmteoverdracht verminderen tot 50%. Die reductie kan gelukkig tot 20% beperkt worden door regelmatig het vervuilde water af te voeren. Een andere optie is om twee  keer per jaar met een hogedrukspuit door de riool te gaan.”

Om optimaal van de warmte uit het rioolwater te kunnen profiteren, moet vermenging met regenwater worden vermeden. Regenwater is kouder en verlaagt dus de temperatuur van het rioolwater. Gescheiden stelsels vormen een meerwaarde.

BVC