Als het kriebelt, moet je… ondernemen. Bij Bea van Valkenburg en Mimi Van Hunsel kriebelde het in 1987, toen ze samen het uitzendbedrijf Ritmo oprichtten. Twintig jaar later zet de HR-organisatie via twaalf kantoren dagelijks 1.000 uitzendkrachten aan het werk. “Na twee decennia zijn we nog altijd onafhankelijk. Daar zijn we trots op en dat willen we de volgende jaren graag zo houden,” beklemtoont gedelegeerd bestuurder Bea van Valkenburg tijdens een gesprek.
Antwerpen Manager: Hoe kwam u er in 1987 toe om een eigen uitzendbedrijf te starten?
Bea van Valkenburg: “Mimi Van Hunsel en ikzelf zaten op dat moment al tien jaar in de uitzendsector. We kenden het wereldje en hadden zin om zelf iets te beginnen. We wisten hoe we het wilden doen, waren ondernemend, wilden ons manifesteren,… In een kantoor aan de Antwerpse Kipdorpvest zijn we gestart. Ik nam het commerciële luik voor mijn rekening en Mimi bekommerde zich over de administratie. Stilaan hebben we dat uitgebouwd tot een echt netwerk, dat vandaag 12 kantoren telt. Mimi is ondertussen met pensioen, maar komt toch nog enkele dagen per week naar kantoor.”
Antwerpen Manager: Heeft Ritmo een typische klantengroep?
Bea van Valkenburg: “We werken voor diverse sectoren, die we hebben opgesplitst in eigen specialisaties. Zo zijn voor ons de afdelingen Ritmo Haven Logistics en Ritmo Maritime, voor officefuncties in de haven, behoorlijk belangrijk. De niche haven – logistiek én maritiem – vertegenwoordigt ongeveer 10% van onze omzet. Andere belangrijke niches zijn call centers, accountancy & finance, horeca,… In de uitzendsector blijft het daarnaast sterk om arbeiders en bedienden draaien. Ook bij ons. We hebben voorts heel wat klanten in de industrie, onder meer via onze afdeling ‘Contracting’. Dat is een team van een 45-tal vaste technische medewerkers, die op projectbasis worden verhuurd aan bedrijven. Bij grote aannemingsbedrijven voeren ze algemene industriële onderhoudswerken uit, zoals montage en demontage van pijpleidingen en hun toebehoren, staalconstructies, machines en onderhoud van mechanische installaties. Ongeveer 90% van deze activiteiten situeert zich in de chemische en petrochemische sector.”
Antwerpen Manager: Niches hangen meestal samen met knelpuntberoepen, zoals financiële medewerkers en ervaren meertalige ‘management assistants’, waar bedrijven zelf moeilijk goede kandidaten voor vinden. Hoe slagen uitzendkantoren er wel in om medewerkers voor die vacatures te vinden?
Bea van Valkenburg: “Omdat rekruteren onze core business is. We doen niets anders dan medewerkers zoeken en die trachten te matchen met vacatures die ons door de bedrijfswereld worden toegespeeld. Zeker voor knelpuntberoepen is dat een erg intensief proces. Bedrijven hebben gewoon de tijd niet om dat op een efficiënte manier zelf te organiseren.”
Geen externe investeerders
Antwerpen Manager: Wat waren de mijlpalen en/of belangrijke periodes in 20 jaar Ritmo?
Bea van Valkenburg: “Elk nieuw kantoor en elke nieuwe niche, die zelfstandig functioneert, vormden een belangrijke stap voor ons bedrijf. We kozen daarbij voor een gecontroleerde groei. We proberen telkens een brug te slaan van het ene kantoor naar het andere. Ons doel daarbij is aanwezig te zijn waar onze klanten zitten. Een grote organisatie houdt rekening met marktopportuniteiten en marktgroei in bepaalde sectoren en regio’s. Dat doen en kunnen wij niet, daar hebben wij de financiële middelen niet voor. Externe investeerders zoeken om een dergelijke aanpak te financieren, doen we overigens bewust niet. We willen de controle over onze groei niet uit handen geven. We hebben op dat vlak wel geregeld voorstellen gekregen en dan kom je wel eens in de verleiding om je strategie aan te passen. Toch lijkt een gecontroleerde uitbouw ons het best.”
“We hebben nog geen enkel overnamevoorstel ernstig in overweging genomen”
Antwerpen Manager: Waarom vindt u die aanpak beter dan een snellere groei met extern kapitaal?
Bea van Valkenburg: “Je moet in dat geval een hiërarchische structuur uitbouwen en krijgt daardoor een andere relatie met je klanten. Nu hebben wij een vlakke structuur met korte communicatielijnen. Dat speelt in het voordeel van onze klanten. Onze ambities beperken zich vandaag tot de regio Antwerpen. In deze regio kunnen en zullen we nog groeien en ook onze niches willen we verder uitbouwen.”
Antwerpen Manager: U volgt de uitzend- en HR-wereld ondertussen al meer dan 20 jaar op de voet.Welke evoluties hebben zich in die tijd afgetekend?
Bea van Valkenburg: “Eén uitzendkracht op twee wordt vandaag aangeworven door het bedrijf waarvoor hij of zij aan de slag is. Uitzendarbeid is met andere woorden een belangrijk rekruteringskanaal geworden. Dat was vroeger veel minder. Keerzijde van de medaille: elke goede uitzendkracht die vast wordt aangeworven, zijn wij kwijt. In onze krappe markt is dat een stevige uitdaging. Het dienstenaanbod van uitzendbedrijven is de laatste jaren ook sterk uitgebreid. Waar we ons vroeger enkel en alleen met uitzendarbeid mochten bezighouden, zijn we vandaag ook actief in werving en selectie, detachering,… Dankzij de vrijere wetgeving zijn uitzendbureaus geïntegreerde HR-specialisten geworden.”
Antwerpen Manager: Is de bedrijfswereld zich daarvan bewust?
Bea van Valkenburg: “Neen, nog niet genoeg. Men blijft ons vooral als leveranciers van uitzendkrachten bekijken. Maar als bedrijven ons om die reden contacteren, leggen we uit wat we nog allemaal voor hen kunnen betekenen. Ook het volledig outsourcen van volumeovereenkomsten, waarbij uitzendkantoren de hele administratieve afhandeling ‘in house’ voor hun rekening nemen, is een verschijnsel van de laatste jaren. In het verlengde daarvan ligt ‘pay rolling’. Men rekruteert, al dan niet in samenwerking met een uitzendkantoor, een aantal medewerkers, die vervolgens allemaal op de pay roll van het uitzendkantoor komen te staan. Vooral call centers maken daar geregeld gebruik van. Ook de loonadministratie wordt zo uitbesteed.”
Jongeren en schoolverlaters
Antwerpen Manager: Heeft u in die 20 jaar ook de uitzendkracht zien evolueren?
Bea van Valkenburg: “Het accent ligt vandaag op jongeren en schoolverlaters, maar dat was vroeger ook al zo. Het gaat om mensen die instroom zoeken op de arbeidsmarkt en zich daarom bij verschillende uitzendkantoren inschrijven.”
Antwerpen Manager: De overheid wil de oudere werkzoekenden terug aan het werk krijgen. Kan de uitzendwereld daar een rol in spelen?
Bea van Valkenburg: “Dat is behoorlijk moeilijk. Waarom? Zowel het kostenplaatje van oudere medewerkers als de vrees voor een lagere flexibiliteit verhogen de drempel om hen op een lager echelon in de bedrijfsstructuur binnen te brengen. Uitzendwerk speelt namelijk in eerste instantie op de lagere echelons, wat uiteraard niet wil zeggen dat uitzendkrachten geen carrière kunnen maken als ze een vast contract krijgen.”
Antwerpen Manager: Er is al jaren een consolidatiebeweging in de uitzendsector aan de gang. Door fusies en overnames vermindert het aantal spelers, maar die nieuwe groepen worden anderzijds wel steeds groter. Hoe kijkt u daar tegenaan?
Bea van Valkenburg: “Als regionale KMO speelt dat in ons voordeel. De grote nationale spelers kunnen deze regio nooit zo goed leren kennen als wij. Wij zijn hier al 20 jaar actief en werken met medewerkers uit deze regio. Onze regionale knowhow is daardoor erg groot. Dankzij onze vlakke structuur met korte communicatielijnen kunnen wij bovendien veel korter op de bal spelen dan de nationale concurrenten. We hebben zelf al geregeld overnameen fusievoorstellen gekregen, maar we houden het – zoals gezegd – bij onze gecontroleerde groei. Zo’n voorstel hebben we nog nooit serieus in overweging genomen.”
“De grote nationale spelers kunnen deze regio nooit zo goed leren kennen als wij.”
Antwerpen Manager: Wordt de 20ste verjaardag op een speciale manier gevierd?
Bea van Valkenburg: “Op 21 april hebben we voor klanten, leveranciers en relaties een groot feest gehouden in de Theadrôme in Wilrijk, met een optreden van Jean Bosco Safari, overigens een klant van Ritmo Art, ons eigen erkend Sociaal Bureau voor Kunstenaars, waardoor een artiest volledig in orde is met de sociale wetgeving. Carl Huybrechts verzorgde de presentatie. De ongeveer 350 gasten, zowel bedrijfsleiders, personeelsverantwoordelijken als medewerkers van personeelsdiensten, waren enthousiast. Het was een mooi feest.”