Dat onze nationale luchthaven erg veel ambitie heeft, valt af te leiden uit de slagzin ‘Brussels Airport, Welcome to Europe’. Maar om die ambitie van Europa’s toegangspoort waar te maken, moet ook de politieke visie dit groeiscenario onderschrijven. De Vlaamse regering liet een consortium van studiebureaus al een ‘Strategische visie Zaventem 2025’ uitwerken en daaruit blijkt een hoopvolle toekomst, tenminste als er een aantal maatregelen worden gerealiseerd. Vlaams minister-president Yves Leterme maakt een stand van zaken op.
Na het faillissement van Sabena in 2001, het aangekondigde vertrek van koerierbedrijf DHL dit jaar en de immer sluimerende kritiek op de nachtelijke lawaaihinder is de berichtgeving over de nationale luchthaven niet altijd even optimistisch. Toch stemt de toekomst hoopvol. Het eind 2004 gelanceerde START-project – of het Strategisch Actieplan voor de Reconversie en Tewerkstelling – getuigt van een langetermijnvisie die de verdere groei van Brussels Airport én de omliggende regio moet waarborgen. “We hebben een speciale Task Force START opgezet waarin zowel de leden van de ambtelijke werkgroep START als de betrokken kabinetten vertegenwoordigd zijn,” stelt Yves Leterme. “De structuren staan helemaal op punt en er werden al een tiental projecten ingeleid voor uitvoering. De eerste realisaties zijn ook zichtbaar. Zo zijn de eerste van de aangekondigde 13 nieuwe buslijnen nu operationeel. Daarnaast zullen de infrastructuurwerken aan de Brusselse ring op korte termijn van start gaan én werd het dossier ‘Airport Village’ goedgekeurd, een kantorenzone voor luchthavengebonden activiteiten.”
Brabant Manager: Om van Zaventem een internationaal vervoersknooppunt te maken heeft het STARTproject een aantal mobiliteitseisen vooropgesteld. Wat zijn de andere doelstellingen?
Yves Leterme: “Essentieel gaat het om het ontwikkelen van een strategische visie op de luchthaven en de regio. We moeten voldoende ruimte creëren voor nieuwe activiteiten en tewerkstelling. Dat moet samengaan met een verbetering van de mobiliteit, maar ook met een verbetering van de leefomgeving. Inzake mobiliteit zijn er een aantal belangrijke maatregelen om ervoor te zorgen dat Zaventem inderdaad een internationaal vervoersknooppunt kan worden. Het noordelijk deel van de RO zal er over een paar jaar helemaal anders uit zien, maar ook het openbaar vervoer speelt een belangrijke rol in de ontsluiting en ontwikkeling. Naast de 13 bijkomende buslijnen wordt ook de spoortoegang tot de luchthaven verbeterd, met de zogenaamde Diabolo. En sinds december 2005 is de boog van Nossegem in dienst, waardoor de rittijd vanuit Leuven van 56 minuten werd teruggebracht tot 14 minuten.”
Verantwoordelijkheid
Brabant Manager: Hoe ver reikt het engagement en de verantwoordelijkheid van de Vlaamse regering in de realisatie van dit project?
Yves Leterme: “De Vlaamse regering heeft eind 2004 zelf dit plan voorgesteld en middelen uitgetrokken in de meerjarenbegroting. In 2006 gaat het om ruim 50 miljoen euro en dat bedrag wordt geleidelijk opgetrokken tot 60 miljoen euro in 2009. Er wordt meer dan 220 miljoen euro extra voorzien voor de realisatie van dit project. De ministers in de Vlaamse regering hebben elk in hun bevoegdheid een belangrijk aandeel in de realisatie van dit project. In de Task Force worden alle betrokken partijen verenigd. Die vergaderingen worden geleid door mijn kabinetschef.”
Brabant Manager: Uit de strategische visie blijkt dat Zaventem heel wat groeimogelijkheden heeft. Nieuwe bedrijven aantrekken is echter één ding, ze hier houden blijkt minstens zo belangrijk. Zijn er maatregelen genomen – specifiek naar werkgelegenheid – om een DHL-scenario in de toekomst te voorkomen?
Yves Leterme: “Er zijn een vijftal maatregelen om de arbeidsmarkt te versterken. Zo is er het Streekpact Halle-Vilvoorde, waarbij de subregionale partners aandacht besteden aan de verruiming van de werkstellingsmogelijkheden van kansengroepen. Zo zijn er extra taalsporen. De doorstroming van werkzoekenden naar de opleidingen Nederlands voor anderstaligen wordt bevorderd en het aantal instructeurs voor Nederlands op de werkvloer (NODW) wordt uitgebreid. De VDAB zal ook een interventieteam inzetten en een tewerkstellingscel oprichten. Er is ook een Regionaal Tewerkstellingscomité (RTC). Het doel daarvan is onder meer de samenwerking tussen het onderwijs en de bedrijfswereld te stimuleren.”
Nachtvluchten
Brabant Manager: In het dossier DHL vormden vooral de nachtvluchten het onderwerp van discussie. De bekommernis over het leefmilieu kreeg hierbij voorrang op de economische toekomst. Zal dat nieuwe investeerders niet afschrikken?
Yves Leterme: “Ik zou niet spreken van ‘voorrang geven’. De afweging van de verschillende belangen leidde tot de conclusie dat de voorstellen niet verenigbaar waren met de leefbaarheid van de luchthavenregio op termijn. Het had er echter ook mee te maken dat de finale voorstellen niet overeenkwamen met wat vooraf was aangekondigd. In het luchthavendossier stellen we nu eenmaal een aanvaardbaar evenwicht tussen economische en tewerkstellingsnoden én de gerechtvaardigde eisen inzake levenskwaliteit van de omwonenden voorop. De onwil van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om een billijke verdeling van de hinder over de verschillende Gewesten te aanvaarden, speelt daarbij echter ook een belangrijke rol.”
Brabant Manager: Potentiële investeerders zullen toch eerder de beslissing onthouden dan de totstandkoming ervan.
Yves Leterme: “Kijk, er worden permanent belangrijke inspanningen geleverd om investeerders aan te trekken. De milieuvoorschriften en verzuchtingen van omwonenden zijn bij andere luchthavens niet noodzakelijk minder groot dan bij ons. De luchthaven blijft een economische aantrekkingspool van groot belang.”
Uitbreidingsmogelijkheden
Brabant Manager: Is er nog voldoende ruimte om nieuwe bedrijventerreinen te ontwikkelen?
Yves Leterme: “Op basis van het focusrapport werden er een aantal locaties geselecteerd die in aanmerking kunnen komen als bedrijventerreinen en op dit moment wordt er in de context van de besprekingen rond het Vlaams Stedelijk Gebied rond Brussel naar bijkomende ruimte gezocht. Minister van Ruimtelijke Ordening Dirk Van Mechelen zal samen met de Vlaamse Regering een aantal knopen doorhakken om de uitbreiding en ontwikkeling niet af te remmen.”
Brabant Manager: Welke zijn de belangrijkste economische sectoren die zich nu in en rond de luchthaven ontplooien?
Yves Leterme: “Momenteel zijn 60.000 jobs in Vlaanderen direct en indirect afhankelijk van de luchthaven. Binnen de luchthavenregio heeft maar liefst tweederde van de activiteiten betrekking op specialisatiesectoren, zoals groothandel, passagiers- en vrachtbehandeling, post, telecommunicatie, projectontwikkeling en informatica. Er is ook heel wat moderne industriële werkgelegenheid, zoals vervaardiging van machines en elektronische onderdelen en productie van lucht- en ruimtevaarttuigen. Kortom: de regio is een gegeerde locatie voor veel ondernemingen. Op dit moment worden er 8 jobs aangeboden op 10 inwoners, dat is dubbel zo hoog als voor Brussel en Vlaanderen samen. De toegevoegde waarde in de regio per werknemer ligt zelfs 10% boven het Vlaamse gemiddelde. De luchtvaartregio is en blijft een dynamische groeimarkt, waar we een langetermijnvisie op moeten afstemmen. Vanuit de Vlaamse regering gaan we dat engagement aan.”
Brussels Airport in cijfers
88% van de commerciële vluchten zijn binnen Europa.12% van de commerciële vluchten zijn ‘overseas’:
* 6% Afrika
* 3% Noord-Amerika
* 1,3% Midden-Oosten
* 1,2% Verre Ooosten
* 0,3% Centraal en Zuid-Amerika12 kilometer ligt er tussen de luchthaven en de stad Brussel.
148 Europese en 36 Afrikaanse bestemmingen zijn direct te bereiken vanuit Brussel.
Maximaal 896 vluchten per dag (het hoogste genoteerde aantal dat werd vastgesteld op 30 juni 2005).
Minimaal 270 vluchten per dag (het laagste aantal vliegbewegingen werd vastgesteld op kerstdag 2005).
1.245 ha, of de totale oppervlakte van de luchthaven.
19.891 mensen werkten er in 2005 op Zaventem.
Ongeveer 250.000 vliegbewegingen per jaar (254.772 vliegbewegingen in 2006).
16.707.892 passagiers vervoerd in 2006.
702.819 ton werd er per vliegtuig getransporteerd in 2005.
2.264.833 auto’s maakten in 2005 gebruik van de parkings.
2.427.291 passagiers gebruikten de trein naar of van Zaventem.
13.204 passagiersvluchten gingen in 2005 naar Londen, de drukste Europese bestemming. Madrid (6.779), München (6.416) en Frankfurt (5.926) bezetten plaats twee, drie en vier.
2.357 passagiersvluchten gingen naar New York, de drukste oversea-lijn van 2005. Het betreft een stijging van 12,18% in vergelijking met het jaar daarvoor. Plaatsen twee en drie worden ingenomen door Cassablanca (1.721) en Monastir (1.721).
1.739 cargovluchten gingen in 2005 naar East Midlands Derby. Londen (1.489), Keulen (1.328) en Milaan (858) hebben ook een belangrijk aandeel.
990 cargovluchten gingen in 2005 naar New York, de belangrijkste oversea cargobestemming, al is dat 32,93% minder dan in 2004. Singapore (823), Seoul (660) en Hong Kong (597) volgen.
Belangrijkste stijging is Tel Aviv met 519 vluchten of 376,15% meer dan in 2004.228.688 van de 253.255 vluchten vertrokken in 2005 overdag, 24.567 vluchten vertrokken ’s nachts, een stijging in nachtvluchten van 6,31% in vergelijking met 2004.