Frans Schotte: Ondanks doorbraak internet is onze omzet meer dan verdubbeld

De boekenverkoop zal het einde van de Harry Potter reeks moeiteloos overleven. Frans Schotte, al 23 jaar gedelegeerd bestuurder van Standaard Boekhandel, dat hij zelf in de jaren ’80 mee uit het slop haalde, kan het weten. “Het laatste deel over de populaire tovenaarsleerling maakt dit jaar 0,3% van onze jaaromzet uit,” zegt hij. “In 2006, toen er geen Harry Potter boek uitkwam, verkochten wij in Vlaanderen 19 miljoen boeken.” De boekenketen realiseerde in die periode 8 miljoen euro winst op een omzet van 134 miljoen euro. Met eigen verkoopconcepten in de speelgoedwinkels van Fun en bioscopen van Kinepolis boort het bedrijf ondertussen nieuwe doelgroepen aan.

Frans Schotte kwam in 1984 aan het hoofd van Standaard Boekhandel. “De toenmalige eigenaars van Standaard Boekhandel en Standaard Uitgeverij splitsten deze twee activiteiten toen op in afzonderlijke afdelingen, die geen binding meer met elkaar hadden,” vertelt hij. “In 1986 werd de uitgeverij verkocht en in 1990 was de boekhandel aan de beurt. Ik heb op dat moment een buy-out gedaan met GIMV, Malherbe, op dat moment onze grootste boekenleverancier, en Scholtens, onze grootste dienstenleverancier. GIMV, Malherbe en Scholtens zijn er in de loop der jaren uitgestapt ten voordele van de Vlaamse uitgeverij ZNU. Dit familiebedrijf, gevestigd in Aartselaar en uitgever van algemene boeken, jeugdboeken en volwassenenboeken, heeft sinds enkele jaren 100% van de aandelen in handen.”

Vlaanderen Manager: Toen u in 1984 de leiding nam van Standaard Boekhandel kleurden de cijfers dieprood.
Frans Schotte: “De omzet bedroeg toen ongeveer 17 miljoen euro en het nettoverlies 2,7 miljoen euro. We hadden op dat moment een personeelskost van 2,6 miljoen euro. Het verlies was dus groter dan de volledige personeelskost! Dankzij een vrij uniek crisismanagement hebben we het tij kunnen keren. In plaats van te snijden en af te stoten, besloten we zo snel mogelijk te groeien. Eind ’87 hadden we een 50-tal winkels, tegenover 24 in 1984, en in 1989 waren we voor het eerst terug rendabel. 2006 sloten we af met 134 miljoen euro omzet en 8 miljoen euro winst. Dat jaar hebben we ook onze 100ste winkel geopend.”

Vlaanderen Manager: Werkt Standaard Boekhandel met een franchiseconcept?
Frans Schotte: “Een 20-tal winkels wordt uitgebaat door in totaal meer dan 200 eigen medewerkers. Daarnaast werken we samen met een 90-tal zelfstandigen in een variante op een franchiseovereenkomst. De consument kan het verschil tussen eigen en franchisewinkels alleszins niet opmerken, ook niet in service.”

Geen eigen panden

Vlaanderen Manager: Was het moeilijk om zelfstandige ondernemers te vinden om boekhandels te openen, toen de cijfers midden jaren ’80 zo slecht waren?
Frans Schotte: “Neen, eigenlijk niet. We hebben op dat moment overigens diverse maatregelen genomen, waardoor we met dezelfde mensen meer konden realiseren. Door de bestellingen te centraliseren konden de winkelmedewerkers zich met service en prospectie bezighouden. We hadden toen ook winkelpanden in eigendom. Die hebben we verkocht en vervolgens gehuurd. Met de opbrengst van de verkoop hebben we onze expansie gefinancierd. Vandaag hebben we geen enkel eigen pand meer.”

Vlaanderen Manager: Welke plannen heeft het bedrijf vandaag?

Frans Schotte: “We blijven groeien. We hebben net winkels geopend in Kalmthout en Beringen en ook in Tessenderlo, Nieuwpoort, Antwerpen en Leuven komen er verkooppunten bij. Vorig jaar hebben we een ‘shop in de shop’-test gedaan bij speelgoedwinkel Fun, dus herkenbaar als Standaard Boekhandel. Dat is goed meegevallen en tegen midden volgend jaar zullen alle 27 Fun winkels over onze ‘shop in de shop’ beschikken. In dezelfde geest zijn we ook bezig met Kinepolis. We hebben vandaag al winkels in de bioscopen in Brugge en Oostende. Tegen eind 2009 zouden die er in 10 Kinepolis complexen moeten zijn.”

Vlaanderen Manager: Die winkels hebben andere openingstijden dan de andere Standaard Boekhandels?
Frans Schotte: “Dat is inderdaad hét grote voordeel. We kunnen er onder meer boeken en dvd’s verkopen wanneer onze andere winkels dicht zijn. De resultaten op die nieuwe verkooppunten  overschrijden ruimschoots onze verwachtingen. We werken met een aangepast aanbod: kinder- en jeugdboeken, toptitels en voordeelprijzen bij Fun, verfilmde boeken, dvd’s en filmgadgets bij Kinepolis. In de verkoop van dvd’s is Standaard Boekhandel in Vlaanderen overigens bijna marktleider. Ons aanbod is minder uitgebreid dan dat van Fnac, Media Markt en andere ketens, maar dankzij onze 110 verkooppunten halen wij toch een groot volume.”

Vlaanderen Manager: Is de verkoop via internet een concurrent?
Frans Schotte: “Op een bepaald moment dachten we dat het dat wel zou worden. We hebben toen een participatie genomen in Azur.be en het daarna volledig overgenomen. Uiteindelijk hebben we gemerkt dat internet voor Standaard Boekhandel geen bedreiging is.  Internetaankopen van boeken zal in Vlaanderen beperkt blijven, vanwege de grote dichtheid van het winkelnet. We hebben internet als verkoopskanaal afgebouwd, maar bieden wel meer faciliteiten via onze website om boeken te vinden en te bestellen. De levering gebeurt in een van onze winkels. Bij Azur, waar de klant kon kiezen tussen afhalen in een winkel of versturen met de post, was de interesse voor postverzending erg matig. Een boek is meestal te groot om in de brievenbus te steken. Verkoop via internet met bezorging aan huis maakt in Vlaanderen minder dan 2% van onze omzet uit. Sinds de opkomst van internet in ’95 is onze omzet zelfs meer dan verdubbeld, vooral dankzij de uitbreiding van ons winkelnet. In onze business komt het erop aan aanwezig te zijn in een koopomgeving, waar veel klanten passeren. Omdat het in de buurt van baanwinkels vandaag erg moeilijk is om kranten, tijdschriften, boeken en dvd’s te kopen, zullen we ook daar binnenkort een nieuw concept uittesten. Als test openen we een winkel op de Boomse Steenweg, tegenover Decathlon.”

“We hebben vandaag al winkels bij Kinepolis in Brugge en Oostende. Tegen eind 2009 zouden die er in 10  bioscoopcomplexen moeten zijn.”

Cercle Brugge

Vlaanderen Manager: U bent ook voorzitter van voetbalclub Cercle Brugge in eerste nationale.
Frans Schotte: “Dat doe ik sinds eind 2001. Ik ben in het bestuur van Cercle Brugge gestapt omdat het einde van mijn actieve beroepsloopbaan stilaan in zicht komt en ik daarna iets om handen wil hebben. Daarvoor had ik alleen Standaard Boekhandel. Dat was mijn werk en mijn hobby. Nu heb ik toch al een hobby.”

Vlaanderen Manager: Hoe kan Cercle Brugge overleven naast grote broer Club Brugge. Inzake sponsorwerving vissen jullie toch voor een stuk in dezelfde vijver?
Frans Schotte: “Ondanks hun budget – ongeveer zes tot zeven keer groter dan het onze – heeft Club Brugge toch bepaalde handicaps, die wij niet hebben. Wij kennen erg veel zakenmensen persoonlijk. Wij kunnen kleine sponsors goed verzorgen omdat wij van hen moeten leven. Bij Club Brugge daarentegen moeten ze zoveel aandacht geven aan grote sponsors dat ze de kleine minder goed kunnen soigneren. Omdat hun stadion elke week voor 80 tot 90% gevuld is – 40% van die toeschouwers komt overigens niet uit West-Vlaanderen –, hebben zij ook niet zo veel plaatsen over. Bij ons is het stadion met gemiddeld 6.500 toeschouwers voor drie kwart leeg. Plaats genoeg dus. Wij kunnen ook gemakkelijker eigen jeugdspelers laten doorstromen omdat wij de lat niet zo hoog hoeven te leggen. Kortom: we zijn wel kleiner, maar misschien mooier. We hebben kansen die zij niet hebben.”

Vlaanderen Manager: In tegenstelling tot veel collegavoorzitters – bijvoorbeeld Ivan De Witte van AA Gent, Michel D’Hooghe van Club Brugge, Roger Lambrecht van Lokeren en Johan Vermeersch van FC Brussels – haalt u niet zo dikwijls de media..
Frans Schotte: “De kwaliteit van mijn prestaties hangt niet af van het aantal keren dat ik in de media kom. Bij Cercle heb je bovendien heel veel mensen die heel veel doen. Ik heb liever dat die personen in de schijnwerpers staan, want zij hebben de prestaties geleverd. Niet de voorzitter, echt niet. Daarmee wil ik echter geen waardeoordeel uitspreken over andere voorzitters. Ik heb natuurlijk wel graag dat Cercle Brugge de media haalt, maar dan met de mensen die de prestaties hebben geleverd.”

Vlaanderen Manager: Uw engagement in het voetbal houdt verband met het nakende einde van uw professionele carrière, zegt u. Heeft u uw opvolging bij Standaard Boekhandel voorbereid?
Frans Schotte: “Mijn zoon volgt mij op. Hij heeft eerst zes jaar elders gewerkt en is inmiddels al twee jaar actief in het bedrijf. Hij is zich progressief aan het inwerken om het bedrijf over te nemen als ik over vijf jaar 65 wordt. De afspraken met aandeelhouder ZNU daarover zijn gemaakt, het was overigens mee hun idee. De opvolging wordt zo op een erg natuurlijke wijze geregeld. Dat is voor het bedrijf alleszins een zegen.”

Stefan Kerkhofs