Stijn Helsen: "In alles wat ik doe verlang ik naar schoonheid"

In de internationale modeconstellatie kiest Stijn Helsen de binnenste baan. Dichtbij de kern van waar het in het leven om draait: de schoonheid van mens en diens habitat. Limburgs meest tot de verbeelding sprekende estheet timmert consciëntieus aan de weg. “Mijn leermeester Valentino is de 70 ver voorbij en nu pas afgezwaaid en levert het bewijs dat je oud kan worden in dit vak,” aldus de jonge blonde god van de Belgische mode. “Ik heb dus nog wel even te gaan. Bovendien strekt mijn interesse verder dan uitsluitend mode.”

Tekst: Christophe De Schauvre

De Helsen-conceptstore in de Diesterstraat in Hasselt geeft als geen ander uiting aan de mens Stijn Helsen. Sober doch gedistingeerd, exclusief doch warmhartig. Niet toevallig is de winkelhoge spiegel gecomponeerd als een Mondriaan-schilderij, neemt de imposante winkeltoog een loopje met de zwaartekracht en evenmin is het toeval dat de woorden ‘intuïtie’ en ‘evolutie’ er in de trap naar boven gekerfd staan.
“Intuïtie heeft betrekking op een gevoel waaraan je persoonlijke keuzes toetst,” klinkt het. “Als ontwerper probeer ik me daarom nooit te laten leiden door anderen, maar wel door eigen keuzes. Evolutie is dan weer noodzakelijk om creatief vooruitgang te boeken, maar ook als mens te evolueren. Berusting en zelfgenoegzaamheid zijn de sluipmoordenaars van de creativiteit.”

MaXLife: Je stamt uit een geslacht kleermakers, al lijk jij intussen de ‘kleren’ ontgroeit.
Stijn Helsen: “Ik ben inderdaad opgegroeid tussen stoffen en herenkostuums. Mijn grootvader was een kleermaker, mijn vader was het en zelf heb ik er nooit aan getwijfeld om ook in mode verder te gaan. Al moet ik bekennen dat ik ooit op het punt heb gestaan om me in te schrijven in de Kadettenschool. De discipline trok me erg aan.”

MaXLife: Discipline is ook in de mode onontbeerlijk.
“Dat is dan het enige dat het gemeen heeft. Maar goed, ik ben naar Italië getrokken om er aan het Instituto Marangoni in Milaan te gaan studeren. Ontegensprekelijk hét Mekka van de mode en nadien heb ik de kans gehad om voor grote huizen en belangrijke ontwerpers te kunnen werken, maar altijd heb ik het verlangen gevoeld naar een eigen modelijn, een eigen modehuis.”

MaXLife: Het maatpak is daarin niet langer de hoofdzaak?
“Inderdaad, maar het blijft wel mijn hoofdbekommernis. Het kostuum vergt perfectie en dat proberen we na te streven tot in de kleinste details. Een mooi maatpak is een kwestie van proporties, een eigen signatuur ontwikkelen, een stijl die iedereen aanspreekt.”
“In de wereld van de pakken zijn er velen geroepen, maar weinigen beheren de knepen van het vak. Een goed silhouet neerzetten, vergt bezieling. Dat ik me ook ben gaan toeleggen op een vrouwencollectie heeft te maken met meer creatieve mogelijkheden. Dat is nu eenmaal een wetmatigheid in de mode: vrouwenmode biedt meer vrijheid. Intussen zijn er ook meubelen bijgekomen, schilder ik, probeer ik sferen te ontwerpen zoals bij de inkleding van deze winkel.”

MaXLife: Zie je dat als een natuurlijke evolutie of een verdoken vorm van ‘vadermoord’, dat je toch het familiepad verlaat?
“Goh, dat is misschien te ver gezocht. Het heeft eerder te maken met een hang naar schoonheid, een aangeboren esthetiek… Ik weet het niet.”
(denkt na) “Laat ons ook niet vergeten dat het tijdsbeeld vandaag de dag anders is. Terwijl je vroeger enkel van kleermakers sprak, hebben huizen zoals Channel en Dior de opkomst van (merk)namen aangezwengeld. Mode is nu een internationaal fenomeen waarin auteurschap misschien de bovenhand heeft genomen. Het combineren van mannen- en vrouwenlijnen tot sportswear en interieur toe is nu veeleer de regel dan de uitzondering.”

Auteurs in de mode

MaXLife: Ook de idolatrie om, en de eerzucht van modeontwerpers is daarmee tot ongekende hoogtes gekomen. Hoe ga jij daarmee om?

“Kijk, het zijn niet ontwerpers die doen dromen, maar de modewereld zelf die zo tot de verbeelding spreekt. Het is een wereld waarin mode, cosmetica, publiciteit en media in hoge concentraties aanwezig zijn. Hoe je daar zelf tegenover staat, bepaalt de mate van sterrencultus. Ik cultiveer dat niet. Integendeel, ik zie mezelf nog steeds als een klerenmaker.”

MaXLife: De globalisering van de mode is een feit, maar wat ik dan niet begrijp, is dat jij wars daarvan drie winkels in één en dezelfde stad hebt?
(knikt) “Je bent niet de enige die dat niet begrijpt, maar het werkt prima voor ons. Ook de geschiedenis heeft zijn rechten, doordat Helsen Tailors al bestond, was het logisch om met een vrouwencollectie Helsen Ladies te starten. Beiden hebben hun eigen filosofie en winkelconcept. De Concept Store laat ons toe om een andere wereld te creëren waarin ook interieur, design en kunst een plaats krijgen. Het lag voor de hand om dat ook in Hasselt te doen, iedereen weet dat Helsen hier ligt. Eerder dan een versnippering van kleine winkels, houden we van een concentratie in een Helsen-wereld.”

MaXLife: Mankeert het je dan niet aan internationale ambitie? Of moet ik Helsen-stad zien als het begin van een mode-imperium?
“Internationaal zorgt Hasselt misschien niet voor deining, maar doordat we resoluut kiezen voor exclusiviteit in onze collecties en onberispelijke kwaliteit in afwerking en service, gaat daar een grote aantrekkingskracht vanuit. Zowel voor België als voor de ons omringende landen. België is trouwens te klein om in elke stad een modehuis te openen, daarom kiezen we resoluut voor één stad én individualiteit en exclusiviteit.”
“Vergelijk het met het adres van een goed restaurant. Als de menukaart je interesseert en je weet dat de kok tot mooie dingen in staat is, dan weet je het restaurant wel te vinden en dan is de locatie van ondergeschikt belang.”

Clangeest

MaXLife: Wat me wel opvalt, is de betrokkenheid van je familie, zowel je zus als je broer zitten in de zaak. Heeft dat met clangeest te maken?

“De betrokkenheid van mijn familie vind ik belangrijk. Dat zijn mensen die je kan vertrouwen en die tegelijk je persoonlijk klankbord zijn. We werken ook perfect samen, dus waarom niet? Misschien is het te wijten aan mijn Italiaanse leerschool. Ik heb immers gezien dat heel wat Italiaanse familiebedrijven met succes werken, ik heb het trouwens nooit anders gekend.  Het is altijd een ‘family business’ geweest. “La forsa della famiglia”.

MaXLife: Heb je die gepassioneerde flair van zaakvoeren ook van de Italianen?
“Dat denk ik wel ja. Italianen zijn veel commerciëler en ontwerpen producten voor gebruik en consumptie en schamen zich niet om zakelijk en commercieel te zijn. Dat is ook onze filosofie. Elke schakel in het proces, van tekentafel tot de winkel, is daarbij van belang. Ook de openheid naar de media toe, vind ik.”

MaXLife: De modewereld heeft een hang naar mythevorming al lijkt de sterrencultus niet aan jou besteed. Men kan je tegen het lijf lopen in je winkel, inzake bereikbaarheid kan dat tellen?
“Ik vind het belangrijk om open te staan. Je bepaalt immers zelf de grenzen van je vrijheid. Als ontwerper maak je kleding voor een publiek, ik hecht daarom belang aan dat contact met mensen. Ook naar de media toe wil ik in de best mogelijke verstandhouding kunnen werken. Als je de kans krijgt om je filosofie toe te lichten, dan doe ik dat graag. Mythevorming is iets wat een eigen leven gaat leiden en dat heb je niet altijd zelf onder controle. Onze aanpak is: wat je zelf in de hand hebt, doe je naar best vermogen. Kwaliteit primeert in elke schakel.”

Drijfveer

MaXLife: Commercieel denken tast de creatieve geloofwaardigheid niet aan?

“Ik zou niet weten waarom. In mode draait het er om dat mensen je kleren mooi vinden, maar daar stopt het toch niet? Mensen moeten het dragen. Dat is althans mijn drijfveer.”

MaXLife: Geeft dat de grootste kick? Iemand in Helsen-outfit zien lopen?
“Dat geeft een goed gevoel. Mensen zien die je kleren dragen, dat is een vorm van erkenning en appreciatie.”
“Wat ik ook fantastisch vind, zijn de priemende ogen van kenners. Als je in maatpak op restaurant gaat en je voelt dat men geïntrigeerd is door je pak, door de stof of het motief, of dat ze zien dat er iets anders is, bijvoorbeeld de kussende knopjes op de mouw…”

MaXLife: Meen je dat?
(snel) “Absoluut, ik heb het al vaak meegemaakt dat ik merk dat een man, vaak zelf in maatpak, aan het tafeltje langs me een compliment geeft over mijn pak. Of ze komen op me af en vragen gewoon rechtuit van waar het komt. Ook heel wat klanten vertellen me dat. Je zou versteld staan hoeveel klanten ik al op die manier gewonnen heb.”

MaXLife: Zit je zelf ook voortdurend te informeren naar de afkomst van de pakken?
“Vaak kan ik het aflezen van waar het is en als ik het niet weet, dan aarzel ik niet om het te vragen. Beroepsmisvorming of niet, een echt maatpak maakt de man!”

MaXLife: De gedrevenheid waarmee je over je werk praat, is kenmerkend voor de perfectionist, waarin vind jij je rust?
“Dat kan overal zijn, zelfs op kantoor, maar hoofdzakelijk in de natuur.”

MaXLife: En alweer gaat het om je werk, Stijn…
(lacht) “Ik weet het, maar ik kan het niet helpen. Dit is mijn passie, mijn leven.”
“Ik ben erg gepassioneerd door kunst en overal waar ik kom, probeer ik dingen mee te pikken en zelf schilder ik ook. Intussen staat de teller op 30 doeken, pas als ik er honderd heb, kom ik er mee naar buiten.”
“Alles wat ik doe, verraadt een hang naar schoonheid en dat slokt me volledig op. Het is een passie, zoals ook andere mensen passies hebben en daar volledig in opgaan.”

MaXLife: Waar staat de sofa waar je ‘s avonds in neerploft?
“In Hasselt en in Brussel. Ik pendel tussen de twee steden. Ik hou van beide en in beide heb ik vrienden waar ik me goed bij voel, maar ik ben niet echt een sofahanger.”

MaXLife: Merkwaardige combinatie, ze liggen op nog geen 100 kilometer van elkaar?
“Ik reis al zoveel dat Brussel en Hasselt tegelijk heel dichtbij én toch ver genoeg liggen. Brussel is een ideale uitvalsbasis om de wereld te bereizen. Dus dat is erg praktisch. In Hasselt liggen onze winkels en woont mijn familie dus ook dat is logisch. Bovendien ligt de mentale afstand tussen Brussel en Hasselt ver genoeg en in Brussel voel ik me goed en heb ik mijn ateliers. Ik ben dol op Europa en vandaag de dag is de wereld een stad op zich. Trouwens, je moet veel reizen om te weten dat België een rijke cultuur heeft en zoveel mogelijkheden biedt.”

MaXLife: Intuïtie en evolutie zijn twee belangrijke aspecten in je ontwikkeling, maar waaraan toets je je persoonlijke keuzes af?
“Bij mijn familie en vrienden kan ik altijd terecht en voor zakelijke kwesties ga ik wel eens te rade bij mijn vader die zich in Schotland toelegt op de kunst van het zalmvissen. Weet je, de zalm kiest consequent zijn eigen baan en zwemt stroomopwaarts, ook al kost dat moeite en energie. Dat heb ik dan met zalmen gemeen, ik zwem graag tegen de richting in en als je dan je doel bereikt, is de voldoening zoveel groter.”