DE FLORENTIJNSE FLAIR Anonimo Firenze

Anonimo Firenze heeft zich in geen tijd opgewerkt tot de top van de
horlogeproducenten. Anders dan bij de Zwitserse merken, waar alles vertrekt vanuit het uurwerkmechanisme geldt bij Anonimo de horlogekast als basis voor elk ontwerp. Telkens meesterwerkjes van staalbewerking en elk onderdeel heeft een functie, bepaald door het gebruik waarvoor het model is ontworpen. De tijd van de Florentijnse Flair.

“Zwitserland heeft een traditie van fijnmechaniek, Italië heeft een andere traditie en verwierf faam met haar militaire industrie, biomedische apparatuur, micro-elektronica, mode en luxegoederen…”

DOOR EDUARD CODDÉ

Anonimo Firenze werd in 1997 opgericht door Federico Massacesi, voormalig zakenpartner van het modebedrijf Salvatore Ferragamo. Alhoewel Anonimo een jong horlogemerk is, heeft het een rijke geschiedenis. Een geschiedenis die samenvalt met de Florentijnse expertise. Daarvoor moeten we even terug in de tijd.

Nog voor het huidige Italië in kaart was gebracht, stond Firenze immers bekend als centrum voor militaire industrie, in het bijzonder voor leveringen aan de marine. Uit deze tijd stamt ook het vakmanschap voor metaalbewerking en de oorsprong voor de horlogebouw. Ene Enrico Ambuchi verliet de militaire industrie om in 1939 zijn eigen atelier voor het produceren van horlogekasten te beginnen. Zijn zoon Antonio Ambuchi, die weliswaar filologie studeerde aan de universiteit, raakte eveneens in de ban van de verfijnde metaalbewerking en zette het bedrijf van zijn vader verder. Het is deze Antonio Ambuchi die als geestelijke vader van de Anonimo-horloges mag worden beschouwd.

MILITAIRE TRADITIE

Tijd is een essentieel gegeven voor alle legerdisciplines en het is in het licht van deze militaire horlogetraditie dat we het belang van Anonimo moeten situeren. Tijd is immers bindend voor alle operaties en absoluut door iedereen strikt te respecteren. Er heerst een haast maniakale druk door de tijd wanneer in kritische (oorlog)situaties verschillende operaties naadloos op elkaar moeten aansluiten.

Het mag dan ook niet verbazen dat het leger op zoek ging naar betrouwbare, precieze en robuuste horloges. Panerai begon al op het einde van de 19e eeuw met een speciale productie voor het Italiaanse leger. In de jaren dertig kregen ze de vraag om een specifiek duikershorloge te ontwikkelen voor de marine. Dat bestond in die tijd helemaal niet. Bij Rolex was er wel een waterdicht uurwerk te vinden, maar dat was nog niet voldoende om te beantwoorden aan de specifieke noden van duikers. Panerai maakte het verschil met de Radiomir, die het waterdichte Rolex-mechanisme inbedde in een 47 millimeter grote kussenvormige kast met gelaste ogen voor de polsband. Het paste onder andere radium toe als lichtende stof om de wijzers beter afleesbaar te maken.

In de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog werden twee horloges ontwikkeld voor de speciale eenheden bij de marine, die torpedo’s moesten aanbrengen onder Britse schepen om deze tot zinken te brengen. Tijd speelde hier uiteraard een cruciale rol. Maar de Italiaanse duikers bleken ook goedhartig te zijn, want niet zelden brachten ze op gevaar van hun eigen leven de opvarenden op het laatste nippertje op de hoogte van wat er ging volgen zodat deze zich alsnog konden redden. Enkel een uiterst betrouwbaar horloge liet dit toe. Na WO II werden de Italiaanse militairen zelfs geëerd door de Britten omdat ze zoveel mensenlevens gespaard hadden.

PERSONALI-TIJD

Dino Zei werd in 1931 geboren en begon in 1950 zijn studies aan de marine-academie. Als wapenofficier bij de marine behaalde hij bovendien in 1958 een diploma industrieel ingenieur aan de universiteit van Pisa. In 1968 bekleedde hij een dubbele functie bij de marine. Hij stond aan het hoofd van de sectie wapens en explosieven bij de marine-commando’s en had de leiding over het duikershoofdkwartier Teseo Tesei. Een jaar later werd hij benoemd tot directeur van het studiecentrum van de marine-commando’s en het duikershoofdkwartier. Bij de marine was hij erg begaan met horloges en testte ze uit op hun praktische gebruikswaarde.

Na de dood van Giuseppe Panerai verliet kolonel Dino Zei in 1972 het leger om de leiding van ‘Guido Panerai e Figlio’ op te nemen, het bedrijf dat de Italiaanse marine beleverde met horloges en diverse precisie-instrumenten. Hij doopte dat jaar de naam om tot Officine Panerai Srl. In de jaren negentig besloot hij een aantal beperkte reeksen uit te brengen van modellen als de ‘Luminor’ en ‘Luminor Marina’ die aan burgers verkocht werden.

Jarenteller

Anonimo Firenze mag dan al amper 15 jaar op de teller hebben, het sluit een benijdenswaardige knowhow in. Dat komt enerzijds door de lange traditie van horlogekasten maken door de familie Ambuchi – voor heel wat merken, waaronder bekende Zwitserse namen en Panerai – en anderzijds door de instroom van ervaring toen Panerai in 1997 in handen kwam van de Vendôme-groep, dat wel de naam en de bestaande modellen kocht, maar niet de harten van de betrokken mensen kon overkopen…

Een belangrijk deel van het Panerai-team koos voor de overstap naar Anonimo Firenze. Maar ook rond de Officine Panerai was veel knowhow aanwezig waaruit het jonge merk naar believen kon rekruteren. Zo ook de respectabele ervaring van kolonel Dino Zei, die contractueel wel 5 jaar afstand moest nemen van de horlogewereld, maar al snel helemaal onder de indruk kwam van de kwaliteit die Anonimo Firenze afleverde.

“Anonimo herinnerde me meteen aan Panerai,” verklaart de kranige tachtiger ons bij een bezoek aan zijn prachtige woning met uitkijk op Firenze. Anonimo vroeg hem zijn naam te verbinden aan een model, maar wachtte wel tot 2003 om met de naam van Dino Zei naar buiten te treden. “Er zijn heel wat parallellen tussen het vroegere Panerai en Anonimo,” getuigt hij. De horloges zijn sterk, groot, zeer goed leesbaar en gemakkelijk in gebruik, ook onder extreme omstandigheden.
“Als ik mijn naam dan toch aan een model zou verbinden, moest dat absoluut een duikershorloge zijn!” Het inkijkvenster op de rug van de kast heeft de typische vorm van de helm van een scubaduiker. Een mooi eerbetoon aan Dino Zei die nu als consultant waakt over de echtheid van het militaire karakter van de horloges.

DINO ZEI LIJN

Vandaag telt de Dino Zei lijn acht modellen waarvan de meeste tot 200 meter diep waterdicht zijn. “Wat het verschil maakt? Wel, ze zijn meer ontwikkeld in de geest van militair gebruik en specifiek gebruik door duikers,” licht Dino Zei toe. “Het betreft een totaal kwaliteitsconcept met uitgesproken testprocedures, precisie, robuustheid in elk onderdeel, maar ook verpakking en documentatie. De meeste eigenschappen lopen parallel met de andere Anonimo-producten, maar een Dino Zei is altijd wat extremer en wordt nog strenger beoordeeld.”

De Dino Zei lijn was ook de eerste waarin een zwart model opdook. “Een functionele keuze. Mat zwart reflecteert niet en dat was nodig voor de camouflage zoals gevraagd door de San Marco-eenheid. Het zwart werd verkregen door chemische oxidatie en niet door galvanisatie zoals gebruikelijk,” pikt Antonio Ambuchi hierop in. De naamgeving van de horloges verwijst dan weer naar een eenheid bij de Italiaanse marine of oude onderzeeërs. Het model ‘San Marco’ kwam tot stand vanuit een samenwerking tussen voormalige bewindvoerder Franco Zavattaro van de gelijknamige mar
ine-eenheid (1972 – 1975) en kolonel Dino Zei. Vooral de ontwikkeling van de wijzers nam veel tijd in beslag.

Dino Zei kan de uitdaging van de horlogecreatie moeilijk duiden. “Het is vooral een emotionele band – het mooi vinden of juist niet – maar ook de techniciteit die eraan te pas komt. Elk belangrijk moment in het leven van een mens zou gepaard moeten gaan met een horloge: bij de communie, bij het afstuderen, bij een succesvol moment…” En als het geen Anonimo aan de pols zou zijn, wat mag het dan wel zijn? “Eventueel een IWC, maar Panerai blijft me ook vandaag nog in de ban houden.”

LEVEN VOOR HORLOGES

Elk Anonimo-horloge is speciaal ontwikkeld volgens de noden van een bepaald gebruik. Het ontwerp gaat van buiten naar binnen. De sterkte van de ontwerpen zit in het functionele van elk detail en het vakmanschap voor metaalbewerking. “Een eigen uurwerkmechaniek ontwikkelen kunnen we als kleine speler met een jaarproductie van om en bij de 3.000 stuks niet,” verklaart Antonio Ambuchi. “Italië heeft op dat vlak geen traditie en bijgevolg kopen we de uurwerken in bij de drie bekendste Zwitserse producenten. Soms gaat het om een volgens onze specificaties gemodificeerd uurwerk. Zwitserland heeft een traditie van fijnmechaniek, Italië heeft een andere traditie en verwierf faam met haar militaire industrie, biomedische apparatuur, micro-elektronica, mode en luxegoederen…”.

Bij Anonimo Firenze spitst de research zich toe op elk detail van de productie. Antonio Ambuchi verwijst naar de keuze van materialen, de afwerking ervan, de schroeven… Er wordt veel geëxperimenteerd met metaallegeringen en coatings. “Elke horlogekast wordt hier uit een massief blok staal gefreesd en niet gestanst uit staalplaat om vervolgens de verschillende lagen samen te voegen. Vervolgens ondergaat de kast tal van bewerkingen in het eigen atelier. De kasten worden altijd gepolijst, omdat dit eventuele fouten zichtbaar maakt, waarna ze naargelang het model weer mat worden gemaakt door zandstralen.”

Het gebruik van ‘marine-brons’ voor het vervaardigen van de horlogekast is één van de typische Anonimo-kenmerken. Brons verwijst naar de propellers die in duikboten voorkomen. Heel veel knowhow zit in het gelijkmatig laten oxideren van de bronzen kast. De duikershorloges bezitten toch een lederen armband. Het gaat om specifiek volgens het Kodiak-pattent behandeld leer, dat bestand is tegen zeewater omdat het zout kan opnemen en het nadien weer laat uitspoelen. “Alle technische tekeningen voor de toeleveranciers ontstaan in eigen huis. Heel wat onderdelen worden ook volgens de eigen specificaties vervaardigd,” klinkt het nog.

EEN MERK IN BEWEGING

Modellen voor dames vinden we gekgenoeg niet in de Anonimo-catalogus. “We hebben het wel geprobeerd,” zegt Antonio Ambuchi, “met een tiental prototypes in goud en titanium, maar het sloeg niet aan. Beschouw onze modellen als unisex… – er zijn ook dames die houden van grote, stoere horloges!” Er wordt wel gedacht aan een collectie met kleinere mannenmodellen op vraag van sommige Arabische landen en Japan en dat zal ongetwijfeld ook meer dames bekoren. “Al houden we streng vast aan de geest van ons merk en is een fashion-dameslijn eigenlijk uitgesloten,” beluist Antonio Ambuchi.

Anonimo Firenze wil een goed evenwicht leveren tussen prijs en kwaliteit. Het houdt momenteel vast aan een bovengrens van 10.000 euro en begint bij 1.800 euro. “Er is altijd een relatie tussen het merk en de prijssetting. Dat is een evolutief gegeven en naarmate onze merkwaarde verder zal stijgen, kunnen we ons ook in hogere prijsklassen meten.” Zou hij zich een ander horloge aan de pols kunnen voorstellen dan een Anonimo? “Een IWC voor de esthetiek; maar groot respect ook voor Rolex omwille van de technische perfectie ondanks de grote productieaantallen.”