Financieel beheer / Beleggen
2008: een jaar vol turbulentie. Euronext Brussel, de beurs voor de goede huisvader, donderde 53% naar beneden. Paniek in vele huiskamers. Banken in moeilijkheden en spaargelden (tijdelijk) geblokkeerd. Dé hamvraag van het ogenblik: hoe kunt u als vermogende particulier uw zuurverdiende centen beter beschermen? Hoe kunt u de veiligheid van uw vermogen verhogen?
Les één in vermogensbescherming: spreid uw vermogen! Beleggen is een combinatie van allerlei activa. Vastgoed is hierin een belangrijke component. In veel portefeuilles ziet men zware onevenwichten: te veel belegd in één activaklasse (bijvoorbeeld aandelen) en te weinig aandacht voor vastgoed als investering. Onroerend goed is opnieuw een vaste waarde gebleken in 2008. ‘Private bankers’ besteden hier echter weinig aandacht aan, zij zijn vooral gefocust op roerende beleggingen.
Tip twee: beleg consequent in functie van uw risicoprofiel. Als u het geld niet kunt missen (omdat het dient als toekomstig pensioen of omdat u straks gaat bouwen), vermijd dan elk risico op korte of middellange termijn. Ook als u wakker ligt van verlies, is een beursbelegging voor u uiterst ongeschikt. Uw risicoprofiel bepalen is meer dan het antwoorden op een aantal standaardvragen: het is een intense oefening (samen met uw partner) waarbij voor- en nadelen op een rij worden gezet.
Ten derde raden wij aan te werken aan een gestructureerde pensioenvorming zonder risico. Als het gaat om uw toekomstige levensstandaard, is elk risico te vermijden. Pensioensparen, een spaarverzekering, een groepsverzekering, of vrij aanvullende pensioenverzekering zijn producten die idealiter uw pensioen op een fiscaal optimale manier samenstellen en tegelijkertijd zorgen voor een risicovrije oude dag. Het kapitaal wordt gevormd door spaarinlagen die met een vast rendement beleggen op lange termijn. Uw pensioenvorming koppelen aan beursevoluties (wat technisch mogelijk is bij bepaalde van deze formules) is riskant en overbodig. Speculeren op beurzen – voor de mensen die het risico bewust willen nemen – doet u best met andere centen.
Tot slot: bekijk de veiligheden van de partijen waarmee u vandaag werkt. Fantastische rendementen (cfr. Kaupthing) houden vaak grotere risico’s in (een les die we collectief vergeten waren). Zoek systemen om uw veiligheid te verhogen. Bij elke bank 100.000 euro beleggen is een mogelijkheid. Nog beter is structuren te zoeken (en vinden), die ervoor zorgen dat bij fraude of faling 100% van de dagwaarde aan de belegger wordt terugbetaald. De Luxemburgse levensverzekering is hier een voorbeeld van.
Het is waarschijnlijk overbodig te stellen dat ook fiscaliteit en successierechten het vermogen aantasten. Het op een legale manier beperken van de impact van deze ‘belastingen’ verhoogt uiteraard op een significante wijze de waarde van uw portefeuille.
Risicokapitaal in vijf fases
Risicokapitaal financiert ondernemingen in diverse ondernemingsfases. Er kan een onderscheid worden gemaakt tussen vijf verschillende fases in de geschiedenis van een bedrijf. Naargelang van die fases krijgt het risicokapitaal een andere naam.
- ZaaikapitaalZaaikapitaal is startkapitaal dat vernieuwende initiatieven in een eerste fase van hun onderzoek en ontwikkeling helpt financieren. In die eerste fase is het dikwijls moeilijk om aan geld te raken omdat private kapitaalverschaffers de risico’s te hoog inschatten. In veel gevallen komt het zaaikapitaal van de oprichters van de onderneming.
- StartkapitaalEen bedrijf raakt aan startkapitaal door een ondernemingsplan op te stellen waarmee potentiële investeerders overtuigd kunnen worden. Startkapitaal kan van de banken komen, al vragen die meestal een grote inbreng van de starters zelf. Risicokapitaal kan daarom een acceptabel alternatief vormen, zeker voor bedrijven die zelf nog geen omzet realiseren.
- GroeifinancieringenIn de loop van hun groeiproces hebben bedrijven regelmatig behoefte aan extra financiering. Banken staan niet altijd te springen om met geld over de brug te komen, zodat ook in dit geval risicokapitaal een oplossing kan bieden.
- Management buy-out/buy-inIn de loop van de geschiedenis van een bedrijf kan om welbepaalde redenen een overdracht van de eigendom ervan plaatsvinden. Dat kan een overdracht van de aandelen binnen de familie zijn, maar ook een externe overdracht van het aandelenkapitaal behoort tot de mogelijkheden. Naargelang de invalshoek spreken we van een ‘management buy-out’ of ‘management buy-in’. Dergelijke deals kunnen ook met risicokapitaal gefinancierd worden.
- Pre-IPOBedrijven kunnen het stadium bereiken dat ze rijp zijn voor een beursgang. In die fase kan geld nodig zijn om het bedrijf ‘beursrijp’ te maken. Een beursgenoteerd bedrijf moet namelijk aan allerlei voorwaarden beantwoorden waar andere bedrijven aan ontsnappen. Risicokapitaal kan de stap naar een beursgang helpen zetten.
Jo Viaene
Optima Financial Planners www.optima.be