Transparantie in de gezondheidssector

De voorbije jaren is er heel wat veranderd op het vlak van wetenschappelijke communicatie in de gezondheidszorg. Gelukkig maar, want het was dringend nodig. Ondanks het negatieve imago van de farmaceutische industrie en de berichten rond onderzoeksfraude die de voorbije jaren aan het licht is gekomen in binnen- en buitenland, beweegt er wel degelijk één en ander binnen de sector.

Als de gegevens niet openbaar gemaakt worden, zal het in de toekomst onmogelijk zijn om het geneesmiddel op de markt te brengen.

Transparantie wordt meer en meer het codewoord in de medische wereld. Zo heeft het Intermutualistisch Agentschap, dat is de overkoepeling van alle mutualiteiten, een website opgestart met daarop een uitgebreide reeks gevalideerde gezondheidsdata die iedereen kan inkijken. Dat was vijf jaar geleden nog ondenkbaar! Ziekenhuizen worden doorgelicht en de gegevens zijn beschikbaar op het internet zodat iedereen de beste keuze kan maken om zich te laten behandelen. De voorbeelden zijn legio.

Ondertussen heeft Professor Ben Goldacre (Universiteit van Londen, VK), schrijver van de boeken ‘Bad Science’ en ‘Bad Pharma’, een campagne opgestart om de resultaten van alle klinische studies openbaar te maken (alltrials.net). Momenteel is de helft (!) van de studies nooit openbaar gemaakt en zijn de gegevens enkel beschikbaar voor de firma of de instelling die ze heeft uitgevoerd. Dikwijls gaat het om studies die niet het verhoopte resultaat hebben opgeleverd (zogeheten negatieve data). Dergelijke resultaten worden vaak niet bekend gemaakt omwille van de mogelijke impact op de beurswaarde van het bedrijf, maar ook omdat de wetenschappelijke tijdschriften lange tijd geen interesse vertoonden in een negatief verhaal (wat ze nu plechtig beloofd hebben wel te doen!). Ook nu nog maken onderzoekers meer kans op publicatie met gegevens over geslaagde studies, dat is overigens een maatschappelijk fenomeen. We horen namelijk liever succesverhalen dan mislukkingen. Daarenboven is het aantal publicaties bepalend voor de financiële ondersteuning van de onderzoeker. Dat resulteert in een geweldige publicatiedruk met alle mogelijke gevolgen van dien.

Opportuniteit
Meer transparantie is dus echt noodzakelijk. Een aantal bedrijven begint dit in te zien en grijpt dit aan als een opportuniteit om een positief imago op te bouwen. Het Brits-Amerikaanse farmaconcern GSK heeft deze strategie al volledig geadopteerd en een speciale afdeling uitgebouwd enkel met het doel om alle gegevens openbaar te maken. Ook de wetgever – onder andere het Amerikaanse (FDA) en Europese geneesmiddelen-agentschap (EMA) – volgt: als de gegevens niet openbaar gemaakt worden, zal het in de toekomst onmogelijk zijn om het geneesmiddel op de markt te brengen.

De medische en farmaceutische wereld zal het principe van transparantie dus willens nillens volgen. De uitdaging voor ons als specialist in medische communicatie ligt er enerzijds in om de evolutie naar meer openheid mee te begeleiden en de bedrijven te helpen om op een correcte en overzichtelijke manier hun data te presenteren. Bijkomend aspect is de vraag van de patiënt naar meer duiding, inzicht en correcte informatie. Ook daarbij kan PharmaXL een helpende hand bieden.

Sven Deferme
Zaakvoerder PharmaXL
www.pharmaxl.net
Voor een gezonde communicatie!