Johan Nijs: Binnen 10 jaar in mondiale top-10 van zonnecelproducenten geraken

In vrijwel elke straat is er vandaag wel een huis te vinden met fotovoltaïsche zonnepanelen op het dak. De opmars van zonne-energie lijkt niet te stuiten. Dat ondervindt ook het bedrijf Photovoltech uit Tienen, producent van fotovoltaïsche cellen. Amper zeven jaar geleden groeide Photovoltech uit de schoot van IMEC, het hoogtechnologische paradepaardje dat is ontstaan uit de K.U.Leuven. Vandaag telt Photovoltech 130 werknemers en zijn er plannen  om nog maar eens fors uit te breiden. De ambitie: de top tien op wereldniveau. CEO en wetenschapper Johan Nijs had dit nooit verwacht toen hij jaren geleden op zoek ging naar investeerders. “Ook voor mij is het een proces van on-the-job-learning om een steeds groter wordend bedrijf te leiden,” vertelt hij.

Het bureau van general manager Johan Nijs ruikt naar nieuw. Het oorspronkelijke kantoorgebouw kreeg namelijk twee extra verdiepingen om de groei op te vangen. En daar bleef het niet bij. Er kwam een nieuwe productiehal naast het gebouw en nu staat er alweer een nieuwe fabriek op stapel. Investeerders Suez-Electrabel en Total geloven in Photovoltech, dat is duidelijk. Ze kondigden voor de komende jaren een investering van 500 miljoen euro aan. De nieuwe fabriek is daarbij een eerste stap in een – wellicht – lange reeks van uitbreidingsplannen. Johan Nijs wacht nog serieuze uitdagingen. “Je moet je met de juiste mensen omringen,” is zijn geheim. Maar hij kent de materie waarmee hij werkt ook door en door.

Brabant Manger: Wat maakt Photovoltech eigenlijk precies?
Johan Nijs: “Wij zijn fabrikant van zonnecellen, de componenten waarmee men zonnepanelen maakt. Het gaat om fotovoltaïsche zonnepanelen. Je moet die niet verwarren met thermische panelen die water opwarmen. Fotovoltaïsche zonnepanelen produceren elektriciteit. Wij leveren niet aan de eindklant, maar aan de fabrikanten van de modules. Die situeren zich vooral in Duitsland, al zien we de laatste jaren dat ook landen als Frankrijk, Spanje, Italië en België komen opzetten.”

Brabant Manger: De markt groeit explosief, net als Photovoltech zelf. Had u dit verwacht toen u het bedrijf opstartte?
Johan Nijs: “Ik moet eerlijk gezegd toegeven van niet. Ik werkte al 20 jaar bij IMEC en stond aan het hoofd van de afdeling die onder meer zonnecellen ontwikkelde. Op een gegeven moment hebben we investeerders gezocht om met de productie te starten. Volgens ons businessplan zouden we zes MegaWatt-piek (MWp) per jaar maken. Ter verduidelijking: een MegaWatt is een miljoen Watt piek en de Watt-piek is de eenheid van het vermogen van een fotovoltaïsche cel. Ze komt overeen met het leveren van een Watt elektrisch vermogen bij volle zon. Wij dachten toen dat zes MegaWattpiek per jaar de maximum hoeveelheid was die we zouden kunnen verkopen. We zijn echter al snel op de rem moeten gaan staan of we verkochten meer dan we konden produceren. We hebben meteen uitgebreid tot 22 MWp en eind 2007 volgde nog een uitbreiding tot 85 MWp. Vandaag werken we met 130 mensen.”

Niet alleen hooggeschoolden

Brabant Manger: En daar blijft het niet bij. De investeerders zijn bereid meer geld aan te voeren. Er staat een nieuwe fabriek op stapel.
Johan Nijs: “Inderdaad. In 2010 staat er naast de huidige gebouwen een nieuwe fabriek, zodat we de mogelijkheid hebben om tot meer dan 500 MWp productie per jaar te huisvesten. Zo ver is het nog niet. Tegen 2010 zullen we al meer dan 150 MWp produceren en in 2012 wordt dat 250 MWp. De beslissing voor een versnelde verdere uitbreiding tot 500 MWp in 2012 moet nog genomen worden, maar de mogelijkheid om al deze productielijnen te plaatsen, is dan al aanwezig.”

“Tussen nu en half 2010 hebben we zeker een 100-tal extra medewerkers nodig.”

Brabant Manger: Vandaag telt Photovoltech 130 werknemers. Hoeveel worden er dat de volgende jaren?
Johan Nijs: “Tussen nu en half 2010 zullen we zeker een 100-tal extra medewerkers moeten zoeken. Als we een productie van 250 MWp bereiken in 2012, hebben we 350 mensen nodig. Om 500 MWp te produceren, zelfs 570.”

Brabant Manger: De werkloosheidsgraad is momenteel nochtans erg laag. Bent u al aan de zoektocht begonnen?
Johan Nijs: “Toch wel. We waren met een stand aanwezig op Suikerrock, hier in Tienen. We nemen ook deel aan de Open Bedrijvendag in oktober. Zo werken we aan onze visibiliteit. Het is belangrijk om als bedrijf in je eigen omgeving bekend te zijn. Zo raken mensen geïnteresseerd en vind je de juiste werknemers. We willen zo ook de misvatting uit de wereld helpen dat we alleen hooggeschoold personeel zoeken. Onze productie verloopt in een ploegensysteem. We zoeken mensen van alle niveaus: van quasi ongeschoold tot A3-, A2- en A1- werknemers en uiteraard ook  hooggeschoolden.”

In de top tien

Brabant Manger: Welke rol willen jullie spelen op wereldschaal?
Johan Nijs: “Het is onze bedoeling om wereldwijd in de top tien van zonnecelproducenten te geraken. We hopen daar binnen tien jaar te staan. We moeten dan zeker een pak meer dan één GigaWatt-piek (1.000 MWp) produceren. Waar we dat allemaal zullen doen, is nog niet bepaald. Misschien groeien we op termijn hier in Tienen verder. Of misschien zoeken we een andere plaats om verder uit te breiden na de 500 MWp. De totale wereldproductie van zonnecellen bedroeg in 2007 al meer dan 4.000 MWp (4 GWp).”

Brabant Manger: Enig idee waarom de markt vandaag zo groeit?
Johan Nijs: “Onze groei is te danken aan een combinatie van factoren, denk ik. We hebben een prima technologie en onze werknemers zijn gemotiveerd. De markt wordt bovendien goed aangetrokken door overheden van verschillende landen, België en Vlaanderen in het bijzonder. Consumenten krijgen vandaag een goede vergoeding van de elektriciteitsleveranciers als hun zonnepanelen elektriciteit leveren aan het net en dat is vanaf het jaar van installatie voor 20 jaar onverminderd gegarandeerd. Die vergoeding blijft allicht niet even hoog voor installaties die in de toekomst zullen worden geplaatst, maar anderzijds zal de prijs van zonnepanelen ook dalen tot netpariteit met conventionele elektriciteitsopwekking wordt bereikt. Of zonneenergie de hoop van de toekomst wordt? Het is geen ‘of-of ’-verhaal, maar een ‘en-en’-verhaal. We evolueren naar een groter pallet van verschillende energiebronnen dan in het verleden. Hernieuwbare energie, en zonne-energie in het bijzonder, zal daar zeker een prominente plaats van innemen.”

Controle behouden

Brabant Manger: Van een bescheiden KMO naar een wereldspeler. Dat vergt wellicht een hele aanpassing van een general manager?
Johan Nijs: “Voor mij betekent deze groei inderdaad ook een proces van ‘on-the-job-learning’. Gelukkig zijn we gestaag gegroeid, zodat ik ook gestaag kan bijleren. Ik heb me kunnen omringen met competente en gemotiveerde mensen, dat heeft sterk geholpen. In het begin deden we veel met weinig mensen. Het was een KMO gebaseerd op vertrouwen en persoonlijk contact. Vandaag creëren we meer en meer structuur en wordt er natuurlijk veel meer gedelegeerd, maar met behoud van controle.”

Brabant Manger: Photovoltech komt uit Leuven maar koos voor Tienen. Waarom?
Johan Nijs: “Tienen is traditioneel een echte productieomgeving. Leuven kiest iets meer voor diensten en wetenschap. Tienen heeft de laatste jaren bovendien wat jobs zien verloren gaan bij bestaande grote bedrijven. Wij waren dan ook erg welkom. Toen we hier in 2002 bouwden, waren er nog veel open plekken. Vandaag raakt dit bedrijventerrein (Grijpen, nvdr.) behoorlijk gevuld. Er is bovendien een zeer goede ontsluiting. Op een kwartier staan we in Leuven, bij onze huidige technologieleverancier IMEC. We hebben onze keuze voor Tienen met andere woorden nog niet betreurd.”

Bart Claes