Moeten wij belastingen betalen op de verkoop van onze bvba?

VRAAG: Wij willen ons bedrijf na 20 jaar stopzetten en onze bvba overlaten. Zijn we op enige wijze belastbaar bij de verkoop van onze aandelen?

Als aandelen uit het privé-vermogen worden overgedragen (aan een koper EU-ingezetene), rijst de vraag naar de belastbaarheid. Hierna de voornaamste principes in een ‘nutshell’.

Opbrengsten die verkregen worden, zelfs occasioneel of toevallig, buiten het uitoefenen van een beroepswerkzaamheid, zijn in principe belastbaar als divers inkomen, behalve wanneer ze kwalificeren als normale verrichtingen van beheer van privé-vermogen. Artikel 90, 1° WIB, herhaald in artikel 90, 9° WIB, onderwerpt de gerealiseerde meerwaarde op aandelen aldus al dan niet aan belasting.

De feitelijke omstandigheden die de overgang van de aandelen omkaderen, zijn bijgevolg bepalend of een dergelijke meerwaarde al dan niet in aanmerking komt voor belasting. Aandelen behoren tot het privé-vermogen indien ze niet op een professionele wijze worden verhandeld, wat bijvoorbeeld wel het geval is bij een beursmakelaar.

De fiscus draagt de bewijslast om aan te tonen dat de aandelenverkoop niet in aanmerking komt als een normale verrichting van beheer van een privé-vermogen. De parlementaire voorbereidingen omschrijven dit als: “… daden die een goed huisvader verricht voor het dagelijkse beheer, maar tevens met het oog op het winstgevend maken, de tegeldemaking en de wederbelegging van bestanddelen van een vermogen …” Speculatie, gebruik van leningen, … horen daar in principe niet bij thuis.

Essentieel is dat men in de rechtsleer en in de rechtspraak de normaal voorzichtige huisvader niet abstract beoordeelt. Men moet nagaan hoe een normaal, voorzichtig persoon ‘in dezelfde omstandigheden’ zou handelen. Het gaat dus om een beoordeling ‘in concreto’. Iemand die een groot vermogen te beheren heeft, kan meer risico’s nemen bij zijn verrichtingen en zal zich meer toeleggen op dit beheer. De omvang van het beheerde vermogen is evenwel op zichzelf geen indicatie.

Het (ab)normaal karakter zal ook worden getoetst aan de beweegredenen die ten grondslag liggen aan de verrichting. De beweegreden van aandeelhouders kan er in bestaan om, bij gebrek aan opvolging binnen de familie, de continuïteit van de activiteiten van de vennootschap te waarborgen door de verkoop aan een niet-verbonden vennootschap. Ook de organisatie van de nalatenschap of successieplanning is geoorloofd. Wanneer dus valabele economische, patrimoniale en familiale redenen ten grondslag liggen aan de verkoop kan geen meerwaardebelasting worden opgelegd. Het zou immers allerminst getuigen van goed beheer om de activiteit van een familievennootschap zomaar stop te zetten.

Daarbij vormen de jarenlange inspanningen van de bestuurder(s)/hoofdaandeelhouder(s) meestal geen obstakel voor de realisatie van een onbelaste meerwaarde op hun aandelenparticipatie.

De verkoopprijs voor de aandelen behoort een afspiegeling te zijn van de waarde van de vennootschap voor een niet-gelieerde derde, zgn. ‘at arm’s length’. Objectieve cijfergegevens zullen de prijs wellicht staven. In uitzonderlijke gevallen gebeurt een aandelenverkoop aan een niet-marktconforme prijs. In dat geval is wel voorzien in belastbaarheid, maar enkel van het gedeelte van de prijs waarvoor geen verantwoording bestaat of hoger ligt dan de normale prijs. Het belastingtarief is 33 %.

Indien U absolute rechtszekerheid over de onbelastbaarheid wenst, kan aangeraden worden om een voorafgaande beslissing of ruling aan te vragen bij de Rulingdienst. De fiscus is in sommige gevallen wel eens een andere mening toegedaan.

Dirk Van Belle
T 03 232 51 31
vanbelle@dauginet.com
www.dauginet.com