Alles wat je moet weten over pasta, maar niet durfde te vragen VERDRAAId LEKKER EN DAARMEE PASTA

Waar komt pasta vandaan? Wat zijn de ingrediënten? Hoe gezond is het? En moet je olijfolie op het kookwater doen? Alles wat je moet weten over pasta, maar misschien niet durfde te vragen.

DOOR HANS STERKENDRIES (TEKST EN FOTO’S)

Fun fact 1:

Pasta is geen Italiaanse uitvinding

Het was niét Marco Polo die de pasta invoerde in Italië. Die legende werd gelanceerd door de Amerikaanse pastaproducenten die macaroni populair wilden maken aan de andere kant van de oceaan. Het klopt wel dat pasta waarschijnlijk in China werd uitgevonden, volgens sommige bronnen meer dan 7000 jaar geleden. Het bereikte Europa in de achtste eeuw, tijdens de Arabische invasies en dus ruim vóór Marco Polo’s ontdekkingsreizen. Toch mag de invloed van de Italianen niet worden onderschat. Het waren zij die als eersten semolina oftewel griesmeel begonnen te gebruiken. Dit grof gemalen graan zorgde ervoor dat pasta voortaan in allerlei vormen kon worden gekneed. Het waren bovendien de Italianen die begonnen met de machinale productie van (gedroogde) pasta waardoor het niet langer een luxeproduct was.

Fun fact 2:

Spaghetti Bolognese bestaat niet

Spaghetti Bolognese. Het is een klassieker die je aantreft op menukaarten van Blankenberge tot Bangkok en van Leuven tot Los Angeles. Maar de schokkende waarheid is dit: spaghetti bolognese is geen authentiek Italiaans gerecht. Zoals de naam al aangeeft, werd de beroemde bolognaisesaus uitgevonden in de Noord-Italiaanse stad Bologna. “Spaghetti daarentegen is afkomstig van het armere Napels en wordt gemaakt van meel en water. De typische deegwaren van Bologna worden allemaal gemaakt met eieren,” vertelt Alessandra Spisni. Alessandra is zowat de Piet Huysentruyt van Bologna. Ze heeft een wekelijks kookprogramma op Rai Uno, geeft een eigen culinair magazine uit en runt La Vecchia Scuola Bolognese, een populaire kookschool aan de rand van de stad waar je zowel professionele opleidingen kan volgen als initiaties in de geheimen van echte pasta van Bologna.

Fun fact 3:

Tomaten zijn een latere toevoeging

Vandaag zijn bolognaise (tomatensaus met vlees) en arrabiata (sterk gekruide tomatensaus) de meest voorkomende pastasauzen. Maar vóór de 18de eeuw haalde niemand het in zijn hoofd om pasta en tomaten te combineren. Het was de Spaanse ontdekkingsreiziger Cortez die in 1519 de tomatenplant invoerde uit Mexico. Daarna zou het nog ruim 200 jaar duren vooraleer de tomaat zijn intrede deed in de Italiaanse keuken. Traditioneel werd pasta gewoon geserveerd met een beetje olijfolie of een beetje pesto. Ook vandaag zijn er nog tientallen pastasauzen waar geen tomaat aan te pas komt. De bekendste zijn marinarasaus (met vis), putanesca (met kappertjes, olijven en ansjovis), roomsaus met champignons of allerlei sauzen op basis van kaas.

Fun fact 4:

Van pasta word je niet dik

Pasta heeft de naam een dikmaker te zijn maar dat klopt niet. Alles is afhankelijk van de saus die je erbij eet want pasta zelf bevat ongeveer 99 calorieën per 100 gram. Dat is weinig als je weet dat een vrouw een dagelijkse behoefte heeft van 2.100 en een man van 2.500 calorieën. Pasta bevat veel meervoudige koolhydraten en nauwelijks eiwitten en vet. Daardoor is het heel geschikt voor wie langdurige sportinspanningen moet leveren. Het is ook een bron van ijzer, kalium en vitamine B. Er bestaan ook meergranenpasta en volkorenspasta’s die nog minder calorieën bevatten. Volkorenpasta’s zijn de meest voedzame: ze bevatten veel zemelen en kunnen op die manier het risico op hartziekten, diabetes en bepaalde vormen van kanker met 30% terugdringen. En tenslotte zijn er ook pastasoorten die worden gemaakt van rijst, gerst, maïs of bonen. Die richten zich vooral naar mensen met een allergie voor gluten.

Fun fact 5:

Een Belg eet 5,4 kilo pasta per jaar

De grootste pasta-eters zijn natuurlijk de Italianen zelf. Gemiddeld eten ze 26 kilo pasta per jaar. Dat is 70 gram per dag. En dat laatste mag je bijna letterlijk nemen. Voor een Italiaan is pasta immers geen volwaardige maaltijd maar een licht tussengerecht. Op de tweede plaats staan –een beetje verrassend– de Venezolanen met een jaarlijks verbruik van zo’n 12,9 kilo per persoon. Met 5,4 kilo staan de Belgen op de 21ste plaats in de wereldranglijst. Geen probleem want Italië alleen al produceert ruim 2,75 miljoen ton pasta per jaar. Ook de Verenigde Staten zijn een belangrijke pastaproducent omwille van de grote populatie Italiaanse migranten. De eerste pastafabriek werd al in 1848 geopend door een Fransman. Ze stond in Brooklyn en werd aangedreven door een paard in de kelder. De pasta werd –in hartje New York– gedroogd op rekken op het dak.

Pasta koken doe je zo!

Pasta is een klassieke studentenmaaltijd: snel klaar en poepsimpel. Toch vraagt de perfecte pasta een aantal vaardigheden. Niemand wil immers een plakkerige overgare brij op zijn bord krijgen. Gebruik voldoende water. Je hebt minstens een liter water nodig voor 100 gram gedroogde pasta, zodat die tijdens het koken kan bewegen. Goed roeren is trouwens de boodschap. Dat zorgt ervoor dat de pasta niet gaat plakken en dat hij gelijkmatig gaart. Voeg altijd zout toe aan het kookwater. Een scheutje olijfolie mág maar is alleen nodig als je verse pasta kookt. Pasta laten “schrikken” onder koud water is uit den boze. Je pasta wordt op die manier niet alleen koud maar je spoelt ook een deel van het zetmeel weg en dus verlies je aan smaak. De kooktijd vind je terug op de verpakking. Traditioneel wordt pasta ‘al dente’ gekookt. Dat wil zeggen: beetgaar. De beste manier om te kijken of je pasta klaar is, is dus een sliert opvissen en er je tanden in zetten. Bon appetit!

Over smaken en kleuren…

Voor sommige mensen is pasta synoniem met spaghetti. Die mensen eten wellicht ook alléén vanilleroomijs. Pasta bestaat in allerlei smaken, vormen en kleuren. De smaak wordt grotendeels bepaald door het gebruikte graan en door het feit of de pasta al dan niet eieren bevat. Behalve spaghetti is er ook spaghettoni (dikker) en spaghettini (dunner) maar wereldwijd worden er 600 verschillende vormen van pasta geproduceerd. Een groot deel daarvan zijn beschikbaar op de Belgische markt: vermicelli, tagliatelle, tortelloni, farfalle, conchiglie, linguini, lasagne, canneloni, penne, ziti, gnocchi… Voor de kleuren worden natuurlijke kleurstoffen gebruikt zoals spinazie, tomaat, inktvis en zalm.